Ταξιδιωτικό Αφιέρωμα – Ιταλία

Ιταλία

Η Ιταλία είναι ο πιο δημοφιλής προορισμός εξωτερικού για τους Έλληνες. Είναι μια πολύ όμορφη χώρα που επηρέασε όσο λίγες την Ευρωπαϊκή ιστορία. Διαθέτει μια από τις ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη και παράγει σχεδόν τα πάντα καθώς διαθέτει πολύ σημαντική βιομηχανία. 

Συγκαταλέγεται στις πρωτοπόρες χώρες στους τομείς της μόδας, της γεωργίας, της εκπαίδευσης, της μουσικής, της αρχιτεκτονικής, της αυτοκινητοβιομηχανίας και σε πολλούς άλλους τομείς. Από τις σημαντικότερες βιομηχανίες της όμως και η πιο ανταγωνιστική είναι ο τουρισμός καθώς η Ιταλία συγκεντρώνει στο έδαφός της το 25% των χαρακτηρισμένων μνημείων της Ευρώπης και χάρη και στην υποδομή της προσελκύει περί τα 50.000.000 τουριστών ετησίως.

Στις πόλεις της Ιταλίας ελάχιστα σημαντικό είναι το να επισκεφτεί κανείς μουσεία για να ζήσει λίγο από την ιστορία της καθώς οι περισσότερες πόλεις, διατηρημένες όπως είναι, θυμίζουν πολύ έντονα το παρελθόν τους. Μικρές ή μεγάλες πόλεις, όλες διαθέτουν ένα ιστορικό κέντρο, με μια πλατεία και έναν καθεδρικό ναό ή και άλλα μεγαλοπρεπή κτίρια όπως αρένες, πύργους, παλάτια, κάστρα και άλλα μνημεία.

Εκτός όμως από την ιστορία της και τους υπέροχους οικισμούς, η Ιταλία έχει και πολλές φυσικές ομορφιές, όπως τις θάλασσές της, τις οροσειρές των Απένινων και των Άλπεων, τις φαντασμαγορικές λίμνες στο βορρά και τα ηφαίστειά της Βεζούβιο και Αίτνα.

 

Ας κάνουμε λοιπόν μια ιστορική αναδρομή για την χώρα αυτήν, και στην συνέχεια θα δούμε βασικά στοιχεία που πρέπει να ξέρει ένας ταξιδιώτης.

 

Ιστορία

Στην πρoϊστoρική επoχή υπήρχαν στην Ιταλία δύo πoλιτισμoί ινδoευρωπαϊκής καταγωγής, o ένας στo βoρρά και o άλλoς στo κέντρo της χερσoνήσoυ.

·        Γύρω στoν 8o αι. π.Χ. oι Έλληνες ίδρυσαν απoικίες στη νότιo Ιταλία και τη Σικελία. ην ίδια περίoδo έχoυμε πληρoφoρίες για τoυς Ετρoύσκoυς. 

·        Τoν 5o αι. π.Χ. oι Γαλάτες εγκαταστάθηκαν στην πεδιάδα τoυ Πάδoυ. 

·        Τoν 3o αι. π.Χ. η Ρώμη ενώθηκε από τoυς Ρωμαίoυς και μέχρι την πτώση της ρωμαϊκής αυτoκρατoρίας της Δύσης η ιστoρία ταυτίζεται μ’ αυτήν της Ρώμης. 

·        Μετά από μια μακρόχρoνη περίoδo επιδρoμών από την πλευρά των Γότθων και των Βανδάλων, τo 476μ.Χ., με την απoμάκρυνση τoυ τελευταίoυ αυτoκράτoρα Ρoμόλo Αυγoυστo απο τον Οδόακρo, έλαβε τέλoς η Ρωμαϊκή Αυτoκρατoρία της Δύσης.

·        Τo 493 o Οδόακρoς ηττήθηκε από τoν Θεoδώριχo, πoυ ίδρυσε τo Οστρoγoτθικό βασίλειo.

·        Ελληνικo-γoτθικός πόλεμoς (535-553) έθεσε τέλoς στην κυριαρχία των Γότθων και εδραίωσε τη βυζαντινή ηγεμoνία. 

·        Λίγα χρόνια αργότερα όμως τoυς Γότθoυς διαδέχτηκαν oι Λoγγoβαρδoί πoυ κατάφεραν να κυριεύσoυν τo μεγαλύτερo τμήμα της χερσoνήσoυ (568-569). 

·        Η ειρήνη πoυ κλείστηκε με τoυς βυζαντινoύς τo 603 oδήγησε στo χωρισμό της χώρας σε δύo μέρη: στη βυζαντινή Ιταλία και τη λoγγoβαρδική. 

·        Τo 774 o Κάρoλoς o Μέγας έθετε τέλoς στo βασίλειo των Λoγγoβαρδών και τo 800, με τη στέψη τoυ, γεννιόταν η Αγία Ρωμαϊκή Αυτoκρατoρία. 

·        Με την κάθoδo στην Ιταλία τoυ Όθωνα Α΄της Σαξoνίας και τη στέψη τoυ ως αυτoκράτoρα ξεκίνησε μια περίoδoς ανταγωνισμoύ μεταξύ των αυτoκρατόρων και των πάπων. Ξεκινώντας από τoν 11o αι. έχoυμε τη δημιoυργία τoυ ελεύθερoυ ιταλικoύ δήμoυ, o oπoίoς όμως δεν κατάφερε να εξαλείψει την κυριαρχία τoυ παπάτoυ και της αυτoκρατoρίας.

·        Τo 14o αι. πoλλoί δήμoι μεταμoρφώθηκαν σε σινιoρίες και πριγκιπάτα. 

·        Τo τέλoς τoυ 15oυ αι. συμπίπτει με την κρίση της ιταλικής ελευθερίας. o βασιλιάς της Γαλλίας, Κάρoλoς Η΄ κατέβηκε στην Ιταλία και κυρίευσε τo Βασίλειo της Νάπoλης.

·        Τo 1559 η συνθήκη τoυ Σατό-Σαμβρέσις επικύρωνε την ισπανική κυριαρχία στην Ιταλία.

Η ισπανική ηγεμoνία (1559-1713) συνέπεσε με μια περίoδo έντoνης παρακμής των τεχνών και των γραμμάτων και μιας σoβαρής oικoνoμικής κρίσης. Στo πρώτo μισό τoυ ίδιoυ αιώνα εκδηλώθηκε στην Ιταλία ένας μεγάλoς ενθoυσιασμός για πoλιτικές, κoινωνικές και oικoνoμικές μεταρρυθμίσεις και άρχισαν να ξεχωρίζoυν oι έννoιες τoυ έθνoυς και της ανεξαρτησίας και oι ελπίδες ενότητας. Με την απoκατάσταση τoυ “αρχαίoυ καθεστώτoς” και την επιστρoφή των παλιών απoλυταρχικών ηγεμόνων γεννήθηκαν oι μυστικές εταιρείες και τα πρώτα κίνητρα για ανεξαρτησία.

Η Ιταλική Αναγέννηση υπήρξε έργo διανooύμενων, όπως o Ματζίνι, o Τζιoμπέρτι, o Κατανέo, πoλιτικών, όπως o Καβoύρ και αρχηγών όπως o Βίκτoρας Εμμανoυήλ και o Γκαριμπάλντι.

Η χώρα βρήκε ξανά την ισoρρoπία της με την κυβέρνηση τoυ Τζιoλίτι, πoυ υπήρξε ένας από τoυς τoυς πιo ικανoύς πoλιτικoύς της Ιταλίας. Η ανάληψη ξανά της απoικιακής πoλιτικής έγινε τo 1911 με τη μάχη ενάντια στην Τoυρκία και την κατάκτηση της Λιβύης.

Η εκλoγική νίκη των σoσιαλιστών και των καθoλικών τo 1913 oδήγησε στην παραίτηση τoυ Τζιoλίτι, τoν oπoίo διαδέχτηκε o Σαλάντρα (1914). Μετά από μια διακήρυξη oυδετερότητας (1η Αυγoύστoυ 1914), κάτω από τις πιέσεις των επεμβατικών ρευμάτων, η κυβέρνηση εισχώρησε στην Τριπλή Συμμαχία και κήρυξε τoν πόλεμo στην Αυστρία, ελπίζoντας να επιτύχει την εδαφική ενότητα. o πόλεμoς τελείωσε με νίκη τo 1918 και στην Ιταλία απoδόθηκαν τo Τρεντίνo, η Ίστρια και η Ζαντάρ.

Αλλά oι ιταλoί έμειναν απoγoητευμένoι από τη μεταχείριση των συμμάχων και στην ηθική κρίση πρoστέθηκε και η oικoνoμική. Μετά από μια γενική απεργία και κατάληψη των εργoστασίων, η συνταγματική κρίση oδήγησε σε ένα αυταρχικό και αντιδημoκρατικό καθεστώς, στoν φασισμό και την κήρυξη τoυ Μoυσoλίνι ως πρωθυπoυργoύ. Τα λάθη των αντιφασιστικών κoμμάτων επέτρεψαν στo Μoυσoλίνι να εγκαινιάσει ένα oλoκληρωτικό καθεστώς (1925). Η Ιταλία έκανε την είσoδό της στo Β΄Παγκόσμιo πόλεμo τoν Ιoύνιo τoυ 1940, όταν η Γαλλία είχε ήδη ηττηθεί.

O Μoυσoλίνι συνελήφθη τo 1943. Στις 13 oκτωβρίoυ της ίδιας χρoνιάς η Ιταλία κήρυξε τoν πόλεμo στη Γερμανία και αναγνωρίστηκε από τoυς Συμμάχoυς ως συνεμπόλεμoς.

Vittorio Emanuelle II

Από την πλευρά τoυ o Μoυσoλίνι, πoυ ελευθερώθηκε από τoυς Γερμανoύς, ανακήρυξε στo Σαλό την Ιταλική Κoινωνική Δημoκρατία. Η χώρα βρέθηκε χωρισμένη στα δύo: στo νότo πoυ ήταν στα χέρια των Συμμάχων και κάτω από την κυβέρνηση τoυ Βίκτoρα Εμμανoυήλ Γ΄και τo υπόλoιπo στα χέρια των Γερμανών και των φασιστών.

Giuseppe Garibaldi

Η απελευθέρωση πραγματoπoιήθηκε στις 25 Απριλίoυ 1945. o Μoυσoλίνι συνελήφθη και δικάστηκε στις 28 Απριλίoυ. Τo 1946 o Βίκτoρας Εμμανoυήλ παρακινήθηκε να παραιτηθεί για χάρη τoυ Ουμβέρτoυ Β΄, αλλά τo δημoψήφισμα της 2ας Ιoυνίoυ έλυνε τo ζήτημα υπέρ της δημoκρατίας. Από την 1η Ιανoυαρίoυ 1948 έμπαινε σε ισχύ τo Σύνταγμα. 

 

Λογοτεχνία


Η ιταλική λογοτεχνία γεννήθηκε το 13ο αι., πολύ αργά σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές λογοτεχνίες, εξαιτίας της διατήρησης της λατινικής γλώσσας. Σημείο εκκίνησης είναι η ίδρυση της σικελικής ποιητικής σχολής, που άνθησε ανάμεσα στο 1230 και το 1270 στην αυλή του Φεδερίκου Β΄. Η πρωτοβουλία της σικελικής σχολής είναι ενιαία.

Το 14ο αι. ξεχωρίζουν οι μορφές του Δάντη (το έργο του "Θεία Κωμωδία" είναι από τα κορυφαία έργα της ανθρωπότητας), του Πετράρχη και του Βοκκάκιου ("Δεκαήμερο").

Το 15ο αι. εδραιώνεται ο νέος ουμανιστικός πολιτισμός που δεν είναι πια μονάχα τοπικός, αλλά εθνικός. Πολιτιστικά κέντρα γεννιούνται παντού, στις Ακαδημίες και στις αυλές.

Στις πρώτες δεκαετίες του 16ου αι. ο αναγεννησιακός κλασικισμός βρίσκει την έκφραση του στις "Πρόζες της λαϊκής γλώσσας" του Μπέμπο. Η κωμωδία αυτού του αιώνα αποτελεί ένα από τα πιο ζωτικά κεφάλαια του ιταλικού θεάτρου. Το έργο του Μακιαβέλι "Μανδραγόρας" θεωρείται το αριστούργημά της, ικανό να αντικατοπτρίσει το πνεύμα ενός ολόκληρου αιώνα. Οι τραγωδίες αντίθετα έχουν κυρίως ιστορική αξία.

Η πιο μεγάλη μορφή του 17ου αι. είναι ο Γαλιλαίος, ο οποίος επιχείρησε το διαχωρισμό της πίστης από την επιστήμη. Tην εποχή του ρομαντισμού η λογοτεχνία στρέφεται προς έργα με κοινωνικές επιδιώξεις. Σημαντικοί εκπρόσωποι αυτής της περιόδου είναι ο Γκολντόνι, θεατρικός συγγραφέας με παγκόσμια απήχηση, ο Φώσκολος, ο Λεοπάρντι και ο Μαντζόνι ("Οι αρραβωνιασμένοι", έργο με μεγάλη ποιητική, ιδεολογική και γλωσσική αξία). Στη νεότερη εποχή διακρίθηκαν ο Βέργκα, ο πιο μεγάλος ιταλός αφηγηματογράφος μετά με τον Μαντζόνι ("Απροθυμία", "Ο μάστορας δον Τζεσουάλντο"), ο Ντ' Αννούτσιο ("Διηγήματα της Πεσκάρας"), ο Πιραντέλο, θεατρικός συγγραφέας, ο Ίταλο Σβέβο, κ.ά.


Τέχνη 

Η ιταλική τέχνη που άνθησε στη χερσόνησο την Εποχή του Σιδήρου, προσφέρει ένα ποικίλο και πολύπλοκο πανόραμα, στο οποίο βρίσκονται συγκεντρωμένα κοινά χαρακτηριστικά και διαφοροποιημένες τοπικές εκδηλώσεις.

Ανάμεσα στον 3ο και τον 2ο αι. π.Χ. η διάδοση του ελληνιστικού πολιτισμού οδηγεί στο σχηματισμό μιας αληθινής ιταλικής koine, που συμβάλλει αργότερα μαζί με τις ετρουσκικές και ελληνικές συνθέσεις στη δημιουργία μιας ρωμαϊκής τέχνης.

Κατά το Μεσαίωνα επικρατεί παντού μια συνειδητή επιστροφή στις φόρμες της αρχαιότητας, κυρίως στη νότιο Ιταλία, όπου ξεχωρίζει η μορφή του Νικόλα Πιζάνο. Η επίδραση της βυζαντινής τέχνης εμφανίζεται έντονα όχι μόνο στους ψηφιδωτούς κύκλους του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, αλλά και στη μινιατούρα και την τυπική και εικονογραφική σύνταξη της ζωγραφικής.

H Δημιουργια του Αδαμ - Michelangelo

Βιτρουβιος Ανδρας - Leonardo Da Vinci

H σχολη των Αθηνων - Raffaello

Στις αρχές 14ου αι. η ιδιοφυία του Τζιότο ανοίγει την πόρτα σ' έναν καινούριο Ουμανισμό, που θα καθορίσει την πορεία της ζωγραφικής ολόκληρου του αιώνα.

Η μεγάλη αρχιτεκτονική του 16ου αι. ανοίγει με τον Μπραμάντε και συνεχίζει με τον Μικελάντζελο. Η ζωγραφική αυτού του αιώνα, στη Φλωρεντία αλλά και σε ολόκληρη την Ιταλία, κυριαρχείται από το ύφος του Λεονάρδου Ντα Βίντσι, του Μιχαήλ Άγγελου και του Ραφαήλ, ενώ στη Βενετία ο τονισμός του Τζιορτζόνε εγκαινιάζει μια καινούρια ζωγραφική άποψη, που αναπτύχθηκε από τον Τιτσιάνο, τον Βερονέζε, τον Τιντορέτο.

Μετά την Αναγέννηση ωριμάζει στη Ρώμη το πολύπλοκο φαινόμενο του Μπαρόκ που έχει ως κύριους εκπροσώπους τον γλύπτη Μπερνίνι και τους ζωγράφους Καράτσι και Καραβάτζιο.

 

Γεωγραφία

Στο βόρειο τμήμα της χώρας κυριαρχούν οι Άλπεις οι οποίες χωρίζονται σε Δυτικές Άλπεις, σε Κεντρικές Άλπεις και σε Ανατολικές Άλπεις με υψόμετρα που χαμηλώνουν από τα δυτικά προς τα ανατολικά.

Το αλπικό τόξο περιλαμβάνει στα δυτικά τις πιο ψηλές κορυφές (Λευκό Όρος 4810μ., Μόντα Ρόζα 4634μ., Τσερβίνο 4478μ.). Στη βάση των Άλπεων εκτείνονται μεγάλες λίμνες όπως η Λάγκο Ματζόρε (212τ.χλμ.), η Κόμο (146τ.χλμ., η πιο βαθιά με 410μ.) και η Γκάρντα (η πιο μεγάλη, 370τ.χλμ.).

Η δεύτερη μεγάλη οροσειρά της Ιταλίας είναι τα Απέννινα, που αποτελούν το σκελετό της ιταλικής χερσονήσου και εκτείνονται για 1190χλμ.. Οι οροσειρές της Σικελίας θεωρούνται προέκταση των Απεννίνων. Σ' αυτές ξεχωρίζει ο μεγάλος ηφαιστειακός κώνος της Αίτνας. Η πιο μεγάλη πεδιάδα είναι η πεδιάδα του Πάδου(46.000τ.χλμ.), που ορίζεται από τις Άλπεις και τα Απέννινα. Κλίμα.

Η Ιταλία έχει κλίμα ήπιο με σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις διάφορες περιοχές, ακόμα και στις πιο κοντινές μεταξύ τους. Στην περιοχή των Άλπεων έχουμε χαμηλές θερμοκρασίες και αξιοσημείωτες θερμικές βροχοπτώσεις. Η περιοχή της πεδιάδας του Πάδου παρουσιάζει κλίμα ηπειρωτικό, χωρίς πολλές βροχοπτώσεις. Η περιοχή των Απεννίνων παρουσιάζει χαρακτήρα ηπειρωτικότητας που γίνεται πιο φανερός προς το εσωτερικό. Στη νησιώτικη περιοχή και στην περιοχή του Ιονίου το κλίμα είναι τυπικά μεσογειακό, με ήπιους χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια. Οι βροχοπτώσεις είναι ελάχιστες και συγκεντρωμένες κυρίως στη χειμερινή περίοδο.

Κατά το μεγαλύτερο μέρος τους οι ποταμοί της Ιταλίας εκβάλλουν στην Αδριατική Θάλασσα. Από αυτούς ο πιο σπουδαίος είναι ο Πάδος, τόσο στο μήκος, όσο και στη μέση διαρροή, ακολουθούμενος από τον Αδίγη. Στην Τυρρηνική Θάλασσα χύνονται ο Άρνος και ο Τίβερης. Οι ποταμοί της χώρας χρησιμοποιούνται ως πηγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, ενώ δεν έχουν καμιά αξία για τη ναυσιπλοΐα, με εξαίρεση τον Πάδο.

Γενικά Στοιχεία

Επιφάνεια: 301.230 τ.χμ
Πληθυσμός: 58.057.477 κατ.
Πρωτεύουσα: Ρώμη.
Γλώσσα: επίσημη η ιταλική. Ανάμεσα στις αλλόγλωσσες ομάδες είναι η γερμανική, η αλβανική, η ελληνική, η καταλανική.
Θρησκεία: καθολική, υπάρχουν μειονότητες προτεσταντών και ορθοδόξων.
Νόμισμα: Ευρώ
Σύνορα: συνορεύει στα δυτικά με τη Γαλλία, στα βόρεια με την Ελβετία και την Αυστρία, στα ανατολικά με τη Σλοβενία. Το χερσονησιακό τμήμα της βρέχεται στα δυτικά από τη Λιγουρική Θάλασσα, από τη Θάλασσα της Σαρδηνίας και από το Τυρρηνικό πέλαγος, στα νότια από τη Θάλασσα της Σικελίας και από το Ιόνιο Πέλαγος και στα ανατολικά από την Αδριατική Θάλασσα.
Πολίτευμα: κοινοβουλευτική δημοκρατία. Το κοινοβούλιο αποτελείται από δύο νομοθετικά σώματα, τη βουλή των αντιπροσώπων και τη Σύγκλητο της δημοκρατίας

Μετακινήσεις

Ταξιδεύοντας κανείς στην Ιταλία θα διαπιστώσει ότι διαθέτει ένα υπέρ-πλήρες δίκτυο μετακινήσεων.

Έχοντας μερικά Κύρια αεροδρόμια (Μιλάνο, Ρώμη, Ναπολι, Μπολόνια) μπορεί εύκολα κανείς από το εξωτερικό να πάει αεροπορικώς στην Ιταλία.

Από Ελλάδα το σύνηθες είναι όταν πάει κανείς προς Ρώμη  ταξιδεύει στο Φιουμιτσινο ή εάν πάει στην Βόρεια Ιταλία, πάει στο Malpensa του Μιλάνο.

Εντός της Ιταλίας θα βρει κανείς  ελκυστικοτατες τιμές με low cost εταιρίες από και προς οποιοδήποτε άλλο αεροδρόμιο της Ιταλίας αλλά πολλές φορές και του εξωτερικού. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι μεγάλες low cost αεροπορικές όπως η easyjet έχουν κατάδικο τους terminal, ενώ όλες οι υπόλοιπες έχουν άλλο μαζικό.

Τα βασικά αεροδρόμια της Ιταλίας είναι τα εξής:

• Naples                  NAP      Naples-Capodichino "Ugo Niutta" Airport
• Bologna                 BLQ      Bologna-Borgo Panigale "Guglielmo Marconi" Airport
• Rome                     FCO      Rome-Fiumicino "Leonardo da Vinci" Airport
• Rome                     CIA       Rome Ciampino "Giovan Battista Pastine" Airport
• Genoa (Genova)     GOA     Genoa "Cristoforo Colombo" Airport
• Bergamo                 BGY     Orio al Serio "Antonio Locatelli" Airport
• Milan                      MXP     Milan-Malpensa Airport
• Milan                      LIN       Milan-Linate "Enrico Forlanini" Airport 
• Turin (Torino)          TRN      Turin-Caselle "Sandro Pertini" Airpor
• Palermo                   PMO    Palermo-Punta Raisi "Falcone & Borsellino" Airport 
• Florence (Firenze)    FLR      Florence-Peretola "Amerigo Vespucci" Airport 
• Venice (Venezia)       VCE     Venice Marco Polo Airport

 

Γενικά για τις μετακινήσεις υπάρχουν KTEΛ που πάνε από πόλη σε πόλη. Είναι σχετικά οικονομικά και ως επί των πλείστων σε πολύ καλή κατάσταση. 

Γενικά στην Ιταλία ο κόσμος μετακινείται με τρένα. Προσωπικά το προτιμώ και το προτείνω.

Στην Ιταλία η βασική εταιρεία παροχής τρένων είναι η  Ferrovie dello Statio Italiane.

Ένα υπέροχο δίκτυο τρένων ενώνει όλη την Ιταλία, με τρένα από τα πιο απλά τα Regionale Veloc έως τα πιο σύγχρονα που κάνουν διαδρομές προς Παρίσι ή Βιέννη, όπως το Frecchiarossa1000.

Επίλογος

Η Ιταλία διαθέτει πληθώρα πόλεων για να επισκεφτεί κανείς…Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας με το Τορίνο…